Expo 'De prins van Raversijde'

Date: 29/05/23 - 31/05/24
Location: Provinciedomein Atlantikwall Raversyde

Vanaf 1 juni vind je in het gratis toegankelijk deel van provinciedomein Atlantikwall Raversyde de nieuwe fototentoonstelling ‘De prins van Raversijde’.

Dit jaar wil Atlantikwall Raversyde in haar nieuwe foto-expo de aandacht geven aan Prins Karel, de tweede zoon van Koning Albert I, die jarenlang op het domein woonde tot aan zijn dood op 1 juni 1983 in het Heilig Hartziekenhuis in Oostende. Het is dan ook op 1 juni, precies 40 jaar later, dat de expo start. In 2023 is het ook 120 jaar geleden dat hij als Karel Theodoor Hendrik Anton Meinrad geboren werd, op 10 oktober 1903 in Brussel. Een 40-tal foto’s op groot formaat bieden de bezoeker of toevallige passant een unieke inkijk in het leven van de prins in Raversijde en omstreken.

Het provinciedomein zou er nooit geweest zijn zonder de prins. Tot aan zijn dood bleef hij zich verzetten tegen de afbraak van de bunkers, loopgraven en geschutstellingen uit beide wereldoorlogen op zijn domein. De kern van het huidige provinciedomein was ooit Koninklijk domein. Koning Leopold II liet er drie chalets in Noorse stijl bouwen, naast een bijzonder gebouw uit baksteen dat nog altijd bestaat, de ‘paardenstallen’. Het deed dienst als één van zijn buitenresidenties.

Ook koning Albert I en koningin Elisabeth bezochten voor de Eerste Wereldoorlog regelmatig het domein met hun kinderen Marie José, Leopold en Karel. Het was toen dat de jonge Karel het domein leerde kennen en een liefde voor het gebied ontwikkelde die nooit verloren ging.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden twee van de chalets platgebrand door de Duitse troepen. De derde chalet overleefde de eerste wereldoorlog, maar was zwaar beschadigd en werd tijdens het interbellum afgebroken. Het was toen dat de, ondertussen al wat oudere, Prins Karel zijn interesse in het gebied vergrootte en startte met verbouwingen en het opruimen van het park. Hij was niet bang om zelf de handen uit de mouwen te steken en hielp mee om zijn plannen te voltooien.

In het gebied werd tijdens de Eerste Wereldoorlog Batterij Aachen gebouwd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwamen er nog een veelvoud aan bunkers en geschutstellingen bij, naast kilometerslange ondergrondse loopgangen. Omwille van de Koningskwestie werd prins Karel op 20 september 1944 Regent van België. Hij bleef dit tot de zomer van 1950. Zijn regentschap wordt gekenmerkt door een paar belangrijke evoluties in de geschiedenis van België. Zo werd er in 1948 beslist over het vrouwenstemrecht en legde de besluitwet van 28 december 1944 de fundering voor het socialezekerheidsstelsel dat we vandaag kennen. Op internationaal vlak werd de politiek gekenmerkt door de oprichting van de Economische Unie tussen België, Nederland en Luxemburg (Benelux) in 1944, de toetreding van België tot de VN in 1945, tot NAVO in 1948 en tot de Raad van Europa in 1949.

Prins Karel trok zich na zijn regentschap definitief terug op zijn domein in Raversijde, waar hij zich meer en meer toelegde op zijn grote passie: tekenen en schilderen. Hij deed dit voortaan onder zijn pseudoniem ‘Karel van Vlaanderen’, gezien hij ook de titel had van Graaf van Vlaanderen. De stijl van zijn werken varieert sterk: het gaat van klassieke academische, over expressionistische, intimistische, kubistische, abstracte tot fauvistische werken. Landschappen, portretten, interieurs, naakten en stillevens behoorden tot zijn favoriete onderwerpen.

Hij was geen onbekende in Raversijde en omstreken, en had regelmatig contact met de buurtbewoners.

Hij breidde het Koninklijk domein verder uit, en liet er verschillende gebouwen (her)inrichten. Hij liet zelfs een bibliotheek en zwembad aanleggen. Van deze laatste zijn de sporen nog te zien in het park. In datzelfde park had hij ook een terrein om de golfkunst te beoefenen. In de duinen verrees een grote muur om het zand en de wind wat tegen te houden. Hij ontving er heel wat gasten: personen uit de buurt, vrienden en vriendinnen, heel wat mensen uit de culturele sector, politieke vrienden, en beroemdheden zoals Marvin Gaye.

Bij een bezoek aan de fototentoonstelling bots je op allerlei fragmenten uit zijn rijkgevulde leven, van kleine jongen tot in zijn laatste levensjaren. De foto’s zijn afkomstig uit de eigen collectie van Atlantikwall Raversyde, privécollecties en de collectie van het Koninklijk archief. De expo werd samengesteld door coördinator-conservator Mathieu de Meyer, publiekswerker Iza Moreno Reyes en buurtbewoner/kenner Johnny Monteyne.

Wie nog meer te weten wil komen over Prins Karel en de koninklijke familie in het provinciedomein kan ook terecht in het openluchtmuseum Atlantikwall Raversyde, waar je onder andere de woning van de Prins kan bezoeken waar hij leefde tot aan zijn dood in 1983. De woning is ingericht zoals toen hij er nog woonde, je kan er ook heel wat kunstwerken van de prins zien.

Ook tijdens andere activiteiten van Atlantikwall Raversyde zal er dit jaar aandacht gaan naar de prins. Zelf is Atlantikwall Raversyde op zoek naar verhalen en weetjes over Prins Karel. Misschien heb je hem zelf nog gekend of ontmoet? Laat het ons dan zeker weten en stuur een mailtje naar [email protected]